Në dekadat e fundit, shkenca ka bërë hapa gjigantë në eksplorimin e kozmosit. Një nga fushat më interesante është zbulimi i ekzoplanetëve – planetëve që ndodhen jashtë sistemit tonë diellor. Deri më tani, astronomët kanë identifikuar mijëra ekzoplanetë, disa prej të cilëve mund të kenë kushte të ngjashme me Tokën. Një zbulim i fundit nga...
Tag: shkence
Zbulimi i ADN-së së Neandertalëve: Historia e ADN-së së parë të rikonstruktuar
Një ekip shkencëtarësh së fundmi ka rikonstruktuar të parën ADN të plotë të një Neandertali, duke ndihmuar në të kuptuar më shumë mbi jetën dhe zakonet e tyre. Rezultatet tregojnë se ata kishin aftësi intelektuale dhe shoqërore të zhvilluara, ndryshe nga stereotipi i krijesave primitive. Gjurmët e ADN-së të Neandertalëve janë gjetur gjithashtu në popullsitë...
Përtej Tokës: Jeta në hënën Titan të Saturnit
Titan, një nga hënat e Saturnit, ka tërhequr interes të madh në dekadat e fundit për shkak të atmosferës dhe liqeneve të tij të metanit. Meqë ai është një nga trupat qiellorë që mund të mbështesë jetë, NASA planifikon të dërgojë misionin “Dragonfly” për të eksploruar sipërfaqen e tij deri në vitin 2027. Atmosfera e...
Sekreti i përjetësisë: A mund ta ndalojmë plakjen?
Shkencëtarët janë gjithnjë më pranë zbulimit të mekanizmave që shkaktojnë plakjen dhe sesi mund të ngadalësohen. Një nga fokuset kryesore është telomeret, pjesët mbrojtëse të ADN-së që shkurtohen me kalimin e kohës. Një studim i fundit tregon se rritja e nivelit të enzimës telomerazë mund të ndihmojë në rigjenerimin e qelizave. Ndërkaq, kompanitë bioteknologjike po...
Një Planet Që Nuk Ishte: Historia e “Planetit N” të Zhdukur
Shkencëtarët besojnë se dikur një planet i madh mund të ketë ekzistuar në sistemin tonë diellor, mes Marsit dhe Jupiterit, duke shpjeguar rripin e asteroidëve. Ky planet hipotetik, i njohur si “Planeti N”, mund të jetë përplasur ose shkatërrohet nga ndikimi gravitacional i Jupiterit. Megjithëse nuk ka prova të drejtpërdrejta, disa simulime kompjuterike tregojnë se...
A është Marsi shtëpia jonë e ardhshme? Përparimet më të fundit të SpaceX dhe NASA-s
Me çdo mision të ri drejt Marsit, ëndrra për ta bërë këtë planet shtëpinë tonë të ardhshme duket më afër. SpaceX ka njoftuar arritjet më të fundit në teknologjinë e anijeve të saj hapësinore, të afta për të transportuar njerëz dhe pajisje në Planetin e Kuq. Ndërkohë, NASA po zhvillon sisteme për të krijuar oksigjen...
Sekretet e lashta të Gobekli Tepes: A ishte ky vend fillimi i qytetërimit?
Gobekli Tepe, një vend arkeologjik në Turqi që daton më shumë se 11,000 vite, po sfidon gjithçka që dimë për qytetërimin e hershëm njerëzor. Ky tempull misterioz, i ndërtuar nga gjuetarë-mbledhës, ka struktura të ndërlikuara me gdhendje që tregojnë skena të jetës së egër dhe simbole enigmatike. Shkencëtarët besojnë se ky vend mund të jetë...
Delfinët që ‘bisedojnë’: Zbulimi që po ndryshon të kuptuarit e inteligjencës së kafshëve
Studiuesit e Universitetit të Stokholmit kanë dokumentuar një zbulim mahnitës: delfinët mund të komunikojnë përmes “fjalive” të plota, të ngjashme me një formë primitive të gjuhës. Regjistrimet zanore të marra nga delfinët e egër tregojnë se këto krijesa përdorin tonalitete të ndryshme për të ndarë informacione mbi ushqimin, rreziqet dhe vendndodhjen. Eksperimentet në kushte laboratorike...
Si bakteret e pazakonta po ndihmojnë në pastrimin e mjedisit
Në një botë ku ndotja mbetet një nga sfidat më të mëdha, shkencëtarët kanë zbuluar bakteret që mund të jenë një zgjidhje revolucionare. Këto mikroorganizma të jashtëzakonshme janë në gjendje të thithin substanca toksike si nafta, metali i rëndë dhe plastikën, duke transformuar mjediset e ndotura në hapësira të shëndetshme për jetesë. Një shembull është...
Parada spektakolare e planeteve në Janar: Si të shihni nga Evropa
Në janar, qielli i natës në Evropë do të ofrojë një spektakël të rrallë dhe të mahnitshëm: një “paradë planetësh” ku disa planete do të jenë të dukshme në të njëjtën kohë nga Toka. Ky fenomen i rrallë astronomik ndodh kur planetët në sistemin tonë diellor janë rreshtuar në një mënyrë të tillë që ata...