Shkruar nga Katherine Rundell.

Unë kam shkruar fiksion për fëmijë për më shumë se 10 vjet dhe ende do të hezitoja ta përkufizoja atë. Por unë e di me shumë siguri se çfarë ndjej zakonisht dhe di të them se çfarë nuk janë këta libra: nuk janë ekskluzivisht për fëmijët! Kur shkruaj, shkruaj për dy njerëz: veten time, 12 vjeç dhe veten time tani, dhe libri duhet të kënaqë dy orekse të veçanta, por të lidhura me njëra-tjetrën. Vetja ime 12-vjeçare donte autonomi, rrezik, drejtësi, ushqim dhe mbi të gjitha një lloj dendësie atmosfere në të cilën mund të futesha dhe të përfshihesha. Vetja ime e rritur dëshiron të gjitha ato gjëra dhe gjithashtu njohjen e frikës, dashurisë, dështimit, miun që jeton në zemrën e njeriut. Pra, ajo që unë përpiqem kur shkruaj duke dështuar shpesh, por duke u përpjekur është të përshkruaj me sa më pak fjalë që të mundem gjërat që dëshiroj urgjentisht dhe dëshpërimisht që fëmijët të dinë dhe të rriturit t’i mbajnë mend. Ata që shkruajnë për fëmijë po përpiqen t’i armatosin për jetën e ardhshme me gjithçka që mund të gjejmë që është e vërtetë. Ndoshta, gjithashtu, fshehurazi, për t’i armatosur të rriturit kundër atyre kompromiseve të nevojshme dhe dhimbjeve të nevojshme të zemrës që përfshin jeta: t’u kujtojmë atyre se ka dhe do të ketë gjithmonë të vërteta të mëdha, mbështetëse tek të cilat ne mund të kthehemi.

Megjithatë, ekziston një tipologji në mesin e shumicës së të rriturve që ne duhet të lexojmë vetëm në një drejtim, sepse nëse veprojmë ndryshe do të ishte regres. Ju mund ta keni lexuar “Spot the Dog”, luftimi përpara atij përbindëshi me dy koka Peter dhe Jane; përmes Narnias, te “The Catcher in the Rye” ose Patrick Ness dhe prej andej në fiksionin e të rriturve, ku mbetesh triumfues, duke mos e kthyer kurrë një vështrim prapa, sepse të hedhësh një vështrim prapa do të ishte humbja e terrenit.

Por zemra e njeriut nuk është një udhëtim linear me tren. Në fakt njerëzit nuk lexojnë në këtë formë, të paktën nuk është kjo mënyra si kam lexuar ndonjëherë. Mësova të lexoja mjaft vonë, me shumë sforcim dhe vuajtje derisa, më në fund dhe krejt papritur, hieroglifet morën formë dhe kuptim dhe më pas lexova me të njëjtin pa-skrupulozitet gjithëngrënës që tregoja gjatë vakteve. Kam lexuar Matildën përkrah Jane Austen, Narnia dhe Agatha Christie, mora me vete në universitet “Kështjellën lëvizëse të Howl’s” të Diana Wynne Jones, të shtrënguar fort në gjoks si një gomone. Unë ende lexoj Paddington kur më duhet të besoj, siç bën Michael Bond, se mrekullitë e botës janë më të fuqishme se kaosi i saj. Që leximi të mos bëhet diçka që ne e bëjmë për vetë-optimizimin të shqetësuar që të mos jetë e ngjashme me blerjen e trajnerëve me specifika të larta dhe anëtarësimin në palestër çdo janar, të gjitha tekstet duhet të jenë të hapura, për të gjithë njerëzit.

Vështirësitë me rregullin e përparimit të lexuesve janë të shumta. Njëra është se, nëse dikush ndjek të njëjtin model në moshën e rritur, duke u kthyer gjithmonë tek librat me kompleksitet të dukshëm në rritje, në fund nuk do të mbetet gjë tjetër veç Finnegans Wake dhe veprat e plota të francezëve.

Vështirësia tjetër me rregullin është se supozohet se trillimet e fëmijëve duhet të hidhen në mënyrë të sigurtë. Unë do të thosha se ne e bëjmë këtë me rrezikun tonë, sepse ne hedhim poshtë në moshë madhore një arkivol mrekullish, të cilat, të lexuara me një sy të rritur, kanë një lloj tjetër alkimie në to.

WH Auden shkroi “Ka libra të mirë që janë vetëm për të rritur, sepse të kuptuarit e tyre presupozon përvoja të të rriturve, por nuk ka libra të mirë që janë vetëm për fëmijë”.

Absolutisht nuk po u sugjeroj të rriturve të lexojnë vetëm, apo edhe kryesisht, trillime për fëmijë. Vetëm se ka raste në jetë kur mund të jetë e vetmja gjë që mund të bëjë.

Si është të lexosh si fëmijë? A ka diçka në të? Cilësinë e kokëfortësisë, të uritur dhe zhytëse, të cilës mund t’i kthehemi? Kur isha i ri lexoja me inat për të kuptuar. Kujtimet e të rriturve për mënyrën se si lexonim dikur, shpeshherë janë të mprehta nga nostalgjia, por nevoja ime për libra si fëmijë ishte e mprehtë dhe urgjente dhe e furishme nëse pengohej. Familja ime ishte e madhe dhe leximi ofronte privatësi nga panoptiku i zhurmshëm e pak i pavarur që jeton me tre vëllezër e motra, mund të isha ulur pranë tyre në makinë, por, në fakt, ishte e vetmja herë kur askush në botë nuk e dinte se ku isha. Të zvarritesh nëpër tunele të errëta në shoqërinë e hobitëve, të qëndrosh përballë trenave që vijnë duke valëvitur një flamur të kuq të shqyer nga një mantele, të lexosh i vetëm është të hysh në një hapësirë ​​të pafundme ku askush nuk mund ta ndjekë.