Lepuri është një simbol që ka evoluar dhe ka marrë kuptime të ndryshme gjatë historisë, në folklorin global dhe simbolikën artistike.
Pashka është një festë e krishterë që feston ringjalljen e Krishtit pas kryqëzimit të tij të Premten e Zezë. E megjithatë kudo e shohim lepurin të simbolizuar me dy dhëmbë dhe që shpërndan vezë. Nga rrjedh saktësisht tradita e lepurushit të Pashkëve?
Gjatë historisë fetare, lepuri përcjell shenjtërinë, pjellorinë dhe lidhjen e tyre mistike me Hënën.
A janë të lidhur lepujt me Pashkët sepse shpesh janë konsideruar të shenjtë?
Lepujt u nderuan në mitologjinë kelte dhe portretizohen si mashtrues të zgjuar në mitet e fiseve vendase amerikane. Tregime të ngjashme mund të gjenden në përralla të Afrikës , ndërsa simboli i “tre lepujve” u zbulua më pas në të gjithë Evropën, në katedrale dhe sinagoga në Gjermani, në kishat famullitare franceze – por edhe në artefakte të krijuara në Siri, Egjipt dhe Pakistan që datojnë që nga shekulli i IX pas Krishtit.
Lepujt janë vrapues të shpejtë dhe të shkathët, gjë që mund të arsyetojë perceptimin e përgjithshëm të tyre si dinak, ose misterioz dhe të errët.
Në besimin budist, lepuri lidhet me Hënën, ku lepuri është një mishërim i mëparshëm i Budës, Siddhartha Gautama. Ai është aq bujar dhe i devotshëm, saqë kur takon një prift të uritur, u ngjit me vetëflijim në një zjarr për t’i siguruar një vakt. Si shpërblim për virtytin e tij, imazhi i lepurit u hodh në Hënë. Në këtë rast lepuri është një krijesë e nderuar, sinonim i fuqive qiellore dhe rinovimit jo vetëm për të krishterët në Pashkë, por në mbarë botën.
Shumica e simboleve të krishtera rrjedhin nga burimet biblike. Bibla ofron qëndrime të përziera ndaj lepujve. Në librat e Ligjit të Përtërirë dhe Levitikut, ato përmenden si kafshë të papastra. Megjithatë, në Psalmet dhe Fjalët e Urta ata përshkruhen si posedues të njëfarë inteligjence, megjithëse në fund të fundit dënohen si të dobët.
Ajo që i magjepsi më shumë shkrimtarët e lashtë grekë dhe romakë ishte fertiliteti i tyre. Edhe brenda Evropës, shoqëri të ndryshme i përdornin lepujt si një ikonë të pjellorisë dhe i lidhnin me hyjnitë e riprodhimit.