Çamëria dhe shqiptarët e saj ngelet një plagë e dhimbshme e popullit shqiptar, e cila rëndon fort barrën e vuajtjeve të kombit tonë ndër shekuj.

Tetëdhjetë vite më parë kjo krahinë shqiptare përjetoi një ndër masakrat më gjakatare të shënuara në historinë e Ballkanit apo edhe të Europës.

Ushtarë grekë, më 27 qershor 1944, dhunuan, torturuan, vranë e përçudnuan pa mëshirë qindra e mijëra gra e vajza, djem e burra, fëmijë e të moshuar.

“Krimet e kësaj kohe janë të paimagjinueshme. Ka 170 fëmijë të vrarë të hedhur në një përrua” shprehet Irakli Koçollari.

“Rreth 30 mijë mes dy luftërave botërore llogariten që të jenë dëbuar” thekson historiani Pëllumb Xhufi.

Genocidi i shkaktuar nga ushtarët sadistë grekë pasoi me largime masive të çamëve nga territori i tyre autokton drejt trojeve të tjera shqiptare, si e vetmja mënyrë për t’i shpëtuar mizorisë greke.

Në lidhje me këtë ngjarje trishtuese të vendit tonë, skenaristja dhe regjisorja Admirina Peçi, më mbështetjen e Fondacionit Çamëria “Hasan Tahsini”, ka realizuar një dokumentar, të quajtur “Koha për t’u kthyer në shtëpi”, ku pasqyrohen vuajtjet e çamëve.

Ky dokumentar, i bazuar në dëshmi të vërteta dhe skena ilustruese, do të shfaqet për publikun shqiptar më datë 12 qershor 2024, në Kinema Millenium.

Kjo punë kolosale, e cila pasuron artin shqiptar dhe iluminon qartësisht popullin tonë, por edhe botën për vuajtje e bashkatdhetarëve tanë është trumbetruar masivisht si një fanar për zbardhjen e gjenocidit grek.

“Për shkak të urisë kanë vdekur rreth 2755 persona” deklaron studiuesi dhe historiani Hasan Bello.

Skenaristja Peçi ka sqaruar se për realizimin e këtij dokumentari kanë kontribuar pa rezerva qytetarët e Konispolit dhe më shumë se 60 persona kanë qenë pjesë e skenave.

Ndër të tjera, ajo ka rrëfyer në media se titulli i dokumentarit është dëshira që has më shpesh tek populli çam.

“Dëshira ime më e madhe ishte të isha në shtëpinë time, atje” thotë me lot në sy dhe zërin që i dridhet njëri nga shqiptarët e Çamërisë që u dëbua.

Muzika e këtij aseti artistik është realizuar nga kompozitori Endri Sina, ndërsa morën pjesë dhe historianët e mirënjohur Pëllumb Xhufi, Irakli Koçollari, Beqir Meta, Hajredin Isufi, Hasan Bello dhe diplomati Shaban Murati.

Ndihmuan në realizimin e këtij dokumentari Bashkia Konispol dhe Shkolla “Bido Sejko”.