Ushqimet ultra të përpunuara (UPF) po zëvendësojnë dietat e shëndetshme “në të gjithë botën”, pavarësisht provave në rritje të rreziqeve të tyre. Në fakt, ekspertët argumentojnë se duhet të shoqërohen me reklama paralajmëruese, siç është rasti me produktet e duhanit.

Profesori Carlos Monteiro i Universitetit të San Paolo do të nënvizojë rrezikun në rritje që paraqesin ushqimet shumë të përpunuara për fëmijët dhe të rriturit në Konferencën Ndërkombëtare për Obezitetin këtë javë.

“Ushqimet ultra të përpunuara po fitojnë vazhdimisht terren dhe po dominojnë dietat globale, pavarësisht rrezikut shëndetësor që ato përfaqësojnë në drejtim të rritjes së rrezikut të sëmundjeve të shumta kronike”, tha Monteiro përpara konferencës.

“Ushqimet ultra të përpunuara po zëvendësojnë ushqimet më të shëndetshme dhe më pak të përpunuara në mbarë botën dhe gjithashtu po shkaktojnë një rënie të cilësisë së ushqimit për shkak të vetive të tyre të shumta të dëmshme. Këto ushqime po çojnë në ‘pandeminë’ e obezitetit dhe sëmundjeve të tjera kronike të lidhura me dietën, si diabeti”, shton ai.

Paralajmërimi i ashpër vjen mes rritjes së shpejtë të konsumit global të produkteve të tilla si drithërat, suplementet e proteinave, pijet me gaz, ushqimet e gatshme dhe ushqimet e shpejta.

Në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA, më shumë se gjysma e dietës mesatare tani përbëhet nga ushqime shumë të përpunuara. Sidomos për të rinjtë, ose njerëzit që jetojnë në zona me standard më të ulët jetese, është tipike një dietë që përfshin deri në 80% ushqime shumë të përpunuara.

Në shkurt, një studim i madh tregoi se ushqimet shumë të përpunuara janë të lidhura drejtpërdrejt me 32 efekte të dëmshme shëndetësore, duke përfshirë një rrezik më të lartë të sëmundjeve të zemrës, kancerit, diabetit të tipit 2, shëndetit të dobët mendor dhe vdekjes së hershme.

Monteiro dhe kolegët e tij përdorën për herë të parë frazën UPF, 15 vjet më parë kur po projektonin sistemin e klasifikimit të ushqimit. Kjo vlerëson jo vetëm përmbajtjen ushqyese, por edhe proceset që i nënshtrohet ushqimit përpara se të konsumohet.

Sistemi i vendos ushqimet dhe pijet në katër grupe:

ushqime të përpunuara minimalisht

përbërësit e përpunuar të gatimit

ushqimet e përpunuara

ushqime shumë të përpunuara

Monteiro  tha se konsumi i ushqimeve ultra të përpunuara është aq alarmues saqë studimet nuk janë më të mjaftueshme për të paralajmëruar publikun për rreziqet shëndetësore të konsumimit të tyre.

“Fushata të shëndetit publik si ato kundër duhanit janë të nevojshme për të kufizuar konsumimin e ushqimeve shumë të përpunuara,” tha profesor Monteiro.

Prof. Monteiro argumenton se shitja e ushqimeve shumë të përpunuara në shkolla dhe objekte shëndetësore duhet të ndalohet dhe se këto produkte duhet të tatohen shumë dhe me të ardhurat e mbledhura nga kjo taksë, të subvencionohet prodhimi i produkteve të freskëta./ cnn